1- رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ. بقره آیه 201
پروردگارا! به ما در دنیا نیکى عطا کن! و در آخرت نیز نیکى مرحمت فرما! و ما را از عذابِ آتش نگاه دار!
2- رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ. بقره آیه 250
پروردگارا! پیمانه شکیبایى و استقامت را بر ما بریز! و قدمهاى ما را ثابت بدار! و ما را بر جمعیّت کافران، پیروز بگردان
3- رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَآ أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ. بقره آیه 286
پروردگارا! اگر ما فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن! پروردگارا! تکلیف سنگینى بر ما قرار مده، آن چنان که [به خاطر گناه و طغیان،] بر کسانى که پیش از ما بودند، قرار دادى! پروردگارا! آنچه طاقت تحمل آن را نداریم، بر ما مقرّر مدار! و آثار گناه را از ما بشوى! ما را ببخش و در رحمت خود قرار ده! تو مولا و سرپرست مایى، پس ما را بر جمعیّت کافران، پیروز گردان
4- رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ .آل عمران آیه 8
پروردگارا! دلهایمان را، بعد از آنکه ما را هدایت کردى، [از راه حق] منحرف مگردان! و از سوى خود، رحمتى بر ما ببخش، زیرا تو بخشندهاى
5- ربَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِی أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ. آل عمران 147
پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و از تندرویهاى ما در کارها، چشمپوشى کن! قدمهاى ما را استوار بدار! و ما را بر جمعیّت کافران، پیروز گردان
6- رَبَّنَا إِنَّکَ مَن تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَیْتَهُ وَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنصَارٍ . آل عمران آیه192
پروردگارا! هر که را تو [بخاطر اعمالش،] به آتش افکنى، او را خوار و رسوا ساختهاى! و براى افراد ستمگر، هیچ یاورى نیست
7- رَّبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلإِیمَانِ أَنْ آمِنُواْ بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الأبْرَارِ. آل عمران آیه 193
پروردگارا! ما صداى منادى [تو] را شنیدیم که به ایمان دعوت مىکرد که: (به پروردگار خود، ایمان بیاورید!) و ما ایمان آوردیم؛ پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و بدیهاى ما را بپوشان! و ما را با نیکان [و در مسیر آنها] بمیران
8- رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَى رُسُلِکَ وَلاَ تُخْزِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّکَ لاَ تُخْلِفُ الْمِیعَادَ . آل عمران194
پروردگارا! آنچه را به وسیله پیامبرانت به ما وعده فرمودى، به ما عطا کن! و ما را در روز رستاخیز، رسوا مگردان! زیرا تو هیچگاه از وعده خود، تخلف نمىکنى
9- رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ . اعراف آیه 23
پروردگارا! ما به خویشتن ستم کردیم! و اگر ما را نبخشى و بر ما رحم نکنى، از زیانکاران خواهیم بود
10- رَبَّنَا لاَ تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِین . اعراف آیه 47
پروردگارا! ما را با گروه ستمگران قرار مده!
11- رَبَّنَا افْتَحْ بَیْنَنَا وَبَیْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَأَنتَ خَیْرُ الْفَاتِحِینَ .اعراف آیه 89
پروردگارا! میان ما و قوم ما بحق داورى کن، که تو بهترین داورانى
12- رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْرًا وَتَوَفَّنَا مُسْلِمِینَ . اعراف 126
بار الها! صبر و استقامت بر ما فرو ریز! [و آخرین درجه شکیبائى را به ما مرحمت فرما!] و ما را مسلمان بمیران!)
13- رَبَّنَا لاَ تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِینَ .یونس آیه 85
پروردگارا! ما را مورد شکنجه گروه ستمگر قرار مده
14 - وَنَجِّنَا بِرَحْمَتِکَ مِنَ الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ . یونس 86
ما را با رحمتت از [دست] قوم کافر رهایى بخش
15- رَبَّنَا إِنَّکَ تَعْلَمُ مَا نُخْفِی وَمَا نُعْلِنُ وَمَا یَخْفَى عَلَى اللّهِ مِن شَیْءٍ فَی الأَرْضِ وَلاَ فِی السَّمَاء.ابراهیم آیه 38
پروردگارا! نور ما را کامل کن و ما را ببخش که تو بر هر چیز توانائىپروردگارا! تو مىدانى آنچه را ما پنهان و یا آشکار مىکنیم؛ و چیزى در زمین و آسمان بر خدا پنهان نیست
16- رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً وَهَیِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا .کهف آیه 10
پروردگارا! ما را از سوى خودت رحمتى عطا کن، و راه نجاتى براى ما فراهم ساز
17- رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّیَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا . فرقان آیه 74
پروردگارا! از همسران و فرزندانمان مایه روشنى چشم ما قرارده، و ما را براى پرهیزگاران پیشوا گردان!
18- رَبَّنَا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَّحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِیلَکَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ . غافر آیه 7
پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فراگرفته است؛ پس کسانى را که توبه کرده و راه تو را پیروى مىکنند بیامرز، و آنان را از عذاب دوزخ نگاه دار
19- رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِی وَعَدتَّهُم وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّیَّاتِهِمْ إِنَّکَ أَنتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ .غافر آیه8
پروردگارا! آنها را در باغهاى جاویدان بهشت که به آنها وعده فرمودهاى وارد کن، همچنین از پدران و همسران و فرزندانشان هر کدام که صالح بودند، که تو توانا و حکیمى
20- رَبَّنَا اکْشِفْ عَنَّا الْعَذَابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ .دخان آیه 12
پروردگارا! عذاب را از ما برطرف کن که ایمان مىآوریم
21- رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّکَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ .حشر آیه 10
پروردگارا! ما و برادرانمان را که در ایمان بر ما پیشى گرفتند بیامرز، و در دلهایمان حسد و کینهاى نسبت به مؤمنان قرار مده! پروردگارا، تو مهربان و رحیمى
22- رَّبَّنَا عَلَیْکَ تَوَکَّلْنَا وَإِلَیْکَ أَنَبْنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ. ممتحنه آیه 4
پروردگارا! ما بر تو توکّل کردیم و به سوى تو بازگشتیم، و همه فرجامها بسوى تو است
23- رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَاغْفِرْ لَنَا إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ .تحریم آیه 8
عن أبی عبد الله (ع) قال:
" تضع یدک على موضع الوجع وتقول : ’اللهم إنی أسألک بحق القرآن العظیم الذی نزل به الروح الأمین وهو عندک فی أم الکتاب علی حکیم أن تشفینی بشفائک وتداوینی بداوئک وتعافینی من بلائک‘ ثلاث مرات وتصلی على محمد وآله "
حق تعالى در آیات آغازین سوره حشر از مهاجران و انصار تمجید مىکند و در آیه دهم مدح و تعریف مىکند از همه کسانى که پس از رسول خدا(ص) به دنیا مىآیند و به جمع اهل ایمان مىپیوندند و ذکر و دعاى همیشگى آنان این است:
رَبَّنا اغْفِرْ لَنا وَلِإِخْوانِنا الَّذِینَ سَبَقُونا بِالإِیمانِ وَلا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنا غِلّاً لِلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنا إِنَّکَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ؛
بارالها، ما و برادران و خواهران ما را که پیش از ما ایمان آوردند بیامرز، و در دلهاى ما نسبت به افرادى که ایمان آوردند کینه و دشمنى قرارنده؛ بارالها، تو مهربان و رحیمى.
چه زیباست که ما هم خود را جزء این جمع بدانیم و این دعا را زمزمه کنیم. چرا که هم طلب آمرزش براى خود و مؤمنان است، و هم طلب قلبى سالم از دشمنى و نظر سوء نسبت به مؤمنان است، و در پایان هم تمجید حق تعالى است.
خداوند متعال گهگاه در قرآن کریم از وضعیّت روحى و روانى مسلمانان در آغاز اسلام یاد مىفرماید و در حقیقت به مسلمانان در تمام زمانها و مکانها، آموزش مىدهد که این گونه باشید. یکى از آن موارد دو آیه آخر سوره بقره است.
مىفرماید:
ما بین هیچ یک از پیامبران الهى فرق نمىگذاریم، و گفتند:
سَمِعْناوَأَطَعْنا غُفْرانَکَ رَبَّنا وَإِلَیْکَ المَصِیرُ لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلّا وُسْعَها لَها ما کَسَبَتْوَعَلَیْها ما اکْتَسَبَتْ رَبَّنا لا تُؤاخِذنا إِْن نَسینا أَوْ أَخْطَأْنا رَبَّنا وَلا تَحْمِلْ عَلَیْنا إِصْراً کَما حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنارَبَّنا وَلا تُحَمِّلْنا ما لا طاقَةَ لَنا بِهِ وَاعْفُ عَنّا وَاغْفِرْ لَنا وَارْحَمْنا أَنْتَ مَوْلانا فَانْصُرْنا عَلى القَوْمِ الکافِرِینَ؛
بارالها، شنیدیم و اطاعت کردیم آمرزش تو را، و باز گشت به سوى تواست. خداوند به هر کس به اندازه توانش تکلیف مىکند، آنچه از نیکى کسب کند براى اوست و هر آن چه از بدى به دست آورد بر ضدّ اوست. بارالها، اگر فراموش یا خطا کردیم ما را مؤاخذه مفرما، وبردوش ما بارگران مگذار آن چنانکه برامتهاى پیشین نهادى. بارالها، ما را بر کارى که طاقت آن را نداریم وادار مفرما، و از ما در گذر وما را بیامرز و به ما رحم کن، تو مولاى مایى، پس ما را بر قوم کافر پیروز فرما.
موسى و هارون به فرمان الهى رهسپار دربار فرعون شدند و به فرمان پروردگار به نرمى با او سخن گفتند. از آزادى بنى اسرائیل، عذابقیامت، خداشناسى، نعمتهاى الهى، مرگ، معاد و آیات دیگر الهى برایش گفتند و معجزات الهى را به او نشان دادند.
فرعون، معجزات الهى را سحر موسى دانست و روز عید را براى مبارزه با آن تعیین کرد.
فرعون داناترین ساحران را گردآورد و به آنان دلگرمى و وعدهداد که اگر موسى را شکست دادند از مقرّبان او خواهند شد.
روز عید فرا رسید. همه در مکان مقرر گرد آمدند تا مبارزه ساحران نامدار را با موسى و هارون ببینند. در آغاز ساحران به سحر پرداختند بهگونهاى که موسى بترسید. ناگهان ندا آمد:
موسى به فرمان خدا دست به کارشد. عصایش را افکند. در دم به اعجاز الهى سحر ساحران را ببلعید و کارى کرد که ساحران فرعون به سجده در افتادند و به حقانیّت خداوند و صدق موسى و هارون و پوچى ادّعاى خدایى فرعون گواهى دادند.
فرعون روبه آنان کرد و گفت: پیش از آن که من به شما اجازه دهم به خدا ایمان آوردید؟ این نقشه را طرح کردید که مردم را پراکنده و از شهر بیرون کنید؛ به زودى خواهید فهمید! دست و پایتان را برعکس یکدیگر مىبرم و همه شما را به دار مىآویزم.
ساحران تازه ایمان آورده گفتند: ما به سوى پروردگارمان برمىگردیم و تو که ما را مجازات مىکنى براى آن است که ما وقتى معجزهالهى را دیدیم ایمان آوردیم. و در این هنگام دست به دعا برداشتند و گفتند:
رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ تَوَفَّنا مُسْلِمینَ؛
بارخدایا، صبر و پایدارى بر ما ببار و مارا مسلمان بمیران
