اسراء : 36
و از چیزى که بدان علم ندارى [در اعتقاد و گفتار و عمل] پیروى مکن؛ زیرا از گوش و چشم و دل از همه سؤال خواهد شد
قرآن پیروى از گمان و حدس و شک و احتمال و شایعات و نیز تقلیدهاى کورکورانه را نهى کرده است؛ و فرموده است ظن و گمان به هیچ وجه انسان را به حق و حقیقت نمىرساند؛ و پیروى از آن را در ردیف پیروى از هواى نفس آورده است؛ و تنها راه قابل اعتماد و تنها الگوى قابل قبولِ شناخت را علم و یقین معرفى کرده و فرموده است که در هر کاری، چه در امور شخصى و چه در قضاوت دربارهِ دیگران و چه در امور اجتماعی، فقط از علم و آگاهى منطبق با حق پیروى کن و اساس زندگى فردى و اجتماعى را علم و آگاهى قرار بده؛ و اگر فرموده است گوش و چشم و قلب مسئولاند، از این روست که بیشترِ معلومات انسان به واسطهِ این سه به دست مىآید؛ و گرنه، در روز قیامت، همهِ اعضاى پیکر انسان، حتى پوستِ تنش، به سخن مىآیند و حقایق را بازگو مىکنند امام صادق فرمودند: یکى از نشانههاى حقیقت ایمان این است که بیش از آنچه مىدانى نگویی پیامبر اکرم نیز فرمودند: از گمان بپرهیزید، زیرا بدترین دروغ است